Wat is Schengen en welke landen zijn Schengenlanden?

Wat is Schengen?

Het Schengengebied is ontstaan uit het Verdrag van Schengen, dat op 14 juni 1985 werd ondertekend door vijf Europese landen: België, Duitsland, Frankrijk, Luxemburg en Nederland. Dit akkoord had als doel de grenscontroles tussen deze landen af te schaffen en zo het vrije verkeer van personen mogelijk te maken. Sindsdien is de Schengenzone uitgebreid en omvat het nu 29 landen die hun binnengrenzen hebben opengesteld voor vrij verkeer.

Voordelen als inwoner

Als inwoner van een Schengenland profiteer je van het vrije verkeer binnen de Schengenzone. Dit betekent dat je zonder paspoortcontroles kunt reizen tussen aangesloten landen. Dit maakt zakenreizen, vakanties en familiebezoeken veel eenvoudiger en sneller. In het Schengengebied kunnen meer dan 400 miljoen mensen zich vrij verplaatsen, en dagelijks steken ongeveer 3,5 miljoen mensen de binnengrenzen over voor werk, studie of om vrienden en familie te bezoeken (bron: europa.eu).

Jaarlijks vinden er naar schatting 1,25 miljard verplaatsingen binnen het Schengengebied plaats, wat ook de toeristische en culturele sector ten goede komt. Daarnaast bevordert het Schengengebied economische samenwerking en culturele uitwisseling tussen de lidstaten, en biedt het grote economische voordelen voor burgers en ondernemingen.

Welke landen zijn Schengenlanden?

Het Schengengebied bestaat momenteel uit 29 Schengenlanden die hun grenscontroles hebben afgeschaft om vrij verkeer van personen mogelijk te maken. Dit betekent dat inwoners binnen deze Schengenzone kunnen reizen zonder grenscontroles tussen de aangesloten landen.

Kroatië trad als laatste land toe tot de Schengenzone op 1 januari 2023.

Lijst met Schengenlanden

1. België
2. Bulgarije
3. Denemarken
4. Duitsland
5. Estland
6. Finland
7. Frankrijk
8. Griekenland
9. Hongarije
10. Italië
11. Kroatië
12. Letland
13. Liechtenstein (niet in de EU, wél Schengengebied)
14. Litouwen
15. Luxemburg
16. Malta
17. Nederland
18. Noorwegen (niet in de EU, wél Schengengebied)
19. Oostenrijk
20. Polen
21. Portugal
22. Roemenië
23. Slovenië
24. Slowakije
25. Spanje
26. Tsjechië
27. IJsland (niet in de EU, wél Schengengebied)
28. Zweden
29. Zwitserland (niet in de EU, wél Schengengebied)

Niet alle landen in de Europese Unie (EU) zijn Schengenlanden

Hoewel de Schengenzone en de Europese Unie vaak in één adem worden genoemd, zijn ze niet hetzelfde. Niet alle EU-landen maken automatisch deel uit van de Schengenzone. Bijvoorbeeld, Ierland heeft ervoor gekozen om buiten de Schengenzone te blijven en hanteert zijn eigen visumbeleid.

Daarnaast zijn Bulgarije en Roemenië wel EU-lidstaten, maar zij zijn nog niet volledig toegetreden tot het Schengengebied. Andere bijzondere Europese landen die geen deel uitmaken van het Schengengebied zijn Cyprus, dat vanwege politieke en geografische redenen nog geen Schengenlid is, en Kroatië, dat pas recent (op 1 januari 2023) is toegetreden.

Buiten de EU zijn er ook enkele Europese landen die geen deel uitmaken van het Schengengebied, zoals het Verenigd Koninkrijk en Servië, die hun eigen visum- en grensbeleid voeren.

Visumbeleid binnen het Schengengebied

De Schengenzone hanteert een gemeenschappelijk visumbeleid voor kort verblijf. Reizigers uit bepaalde niet-Schengenlanden moeten een visum aanvragen om de Schengenzone binnen te komen. Dit visum, bekend als het Schengenvisum, stelt hen in staat om maximaal 90 dagen binnen een periode van 180 dagen in de Schengenzone te verblijven.

Voor langere verblijven, zoals voor werk, studie of familieredenen, moeten reizigers een nationaal visum aanvragen bij het land van bestemming binnen de Schengenzone. De lijst van landen die visumvrij kunnen reizen voor korte verblijven wordt regelmatig bijgewerkt en is te vinden op de officiële website van de Europese Unie.